تفاوت‌های آناتومیک و مولکولی میان مغز کودک و بزرگسال به چندین جنبه مهم مربوط می‌شود:
آناتومی کلی:
- حجم و ساختار:
- مغز کودک: مغز نوزاد و کودک به طور نسبی کوچک‌تر و دارای مقادیر زیادی سلول‌های عصبی نابالغ است. ساختارهای مغزی مانند قشر پیش‌پیشانی (پریفرونتال کورتکس) هنوز در حال توسعه هستند و حجم ماده خاکستری و سفید در حال تغییر است.
- مغز بزرگسال: در بزرگسالان، مغز به حجم کامل خود رسیده و ساختارهای آن بالغ‌تر و منظم‌تر هستند. حجم ماده خاکستری به اوج خود رسیده و سپس ممکن است در سنین پیری کاهش یابد، در حالی که حجم ماده سفید به تثبیت رسیده است.
- قشر مغز:
- مغز کودک: قشر مغز کودک به صورت نسبتاً نازک و با چین‌خوردگی‌های کمتر مشاهده می‌شود. تا زمانی که کودک رشد می‌کند، چین‌خوردگی‌ها و شیارهای قشری بیشتر می‌شود.
- مغز بزرگسال: در بزرگسالان، قشر مغز دارای چین‌خوردگی‌ها و شیارهای پیچیده‌تری است که باعث افزایش سطح قشر مغز می‌شود و به افزایش ظرفیت پردازش اطلاعات (قوی تر شدن ram) و در واقع قوی شدن قدرت تجزیه و تحلیل و منطق کمک می‌کند.
تفاوت‌های مولکولی:
- نوروترانسمیترها و گیرنده‌ها:
- مغز کودک: در مغز کودک، تراکم و نوع گیرنده‌های نورترانسمیترها (مانند گیرنده‌های گلوتاماتی، گابا، و سروتونین) متفاوت است و به تدریج به بلوغ می‌رسند.
- مغز بزرگسال: در بزرگسالان، سطح و توزیع نورترانسمیترها و گیرنده‌ها به ثبات رسیده و تنظیمات پیچیده‌ای برای پردازش و کنترل دقیق‌تر اطلاعات وجود دارد.
- پلاستیسیته عصبی:
- مغز کودک: مغز کودک دارای پلاستیسیته عصبی بالاتری است، به این معنی که توانایی تغییر و تطابق بیشتری با تجربه‌ها و محیط دارد.
- مغز بزرگسال: پلاستیسیته عصبی در بزرگسالان کاهش می‌یابد، اما هنوز در طول زندگی ادامه دارد، اگرچه در سطح کمتری نسبت به دوران کودکی.
- میکروسکوپیک و بیوشیمیایی:
- مغز کودک: در این دوره، فرآیندهایی مانند میوژنز (ساخت میلین) و تشکیل سیناپس‌ها به شدت در حال انجام است.
- مغز بزرگسال: در بزرگسالان، فرآیندهای بیوشیمیایی و ساختاری به حالت تعادل می‌رسند و تغییرات بیشتر به پیری و بیماری‌های عصبی مربوط می‌شود.
این تفاوت‌ها به توسعه و عملکرد مغز در مراحل مختلف زندگی کمک می‌کنند و بر توانایی‌های شناختی و رفتاری تأثیر می‌گذارند.
