فرزندپروری: 1-3 سالگی
در ادامه لیست دغدغهها و مسائل رایج مربوط به رشد و مراقبت از کودکان ۱ تا ۳ ساله آورده شده است. این مرحله شامل تغییرات عمده در رشد حرکتی، زبانی، عاطفی و اجتماعی کودک است.
دغدغههای رایج کودکان ۱ تا ۳ ساله:
- رشد مهارتهای حرکتی درشت (دویدن، پریدن، بالا رفتن از پلهها)
- توسعه مهارتهای حرکتی ظریف (گرفتن مداد، استفاده از قاشق و چنگال)
- تمرین مهارتهای زبانی و افزایش دایره واژگان
- تشویق به بازیهای تخیلی و خلاقانه
- مدیریت بیقراری و رفتارهای ناشی از احساسات قوی (خشم، ترس، شادی زیاد)
- شروع به یادگیری مهارتهای خودمراقبتی (لباس پوشیدن، شستن دستها)
- آمادگی برای از پوشک گرفتن و شروع آموزش توالت رفتن
- مدیریت اضطراب جدایی هنگام دوری از والدین یا مراقب اصلی
- تشویق به تعامل با دیگر کودکان و تقویت مهارتهای اجتماعی
- مدیریت گریه و بیقراری ناشی از نیاز به توجه یا خستگی
- پیشگیری از آسیبهای خانگی ناشی از کنجکاوی و جستجوگری کودک
- آموزش مرزها و قوانین ساده در محیط خانه و اجتماع
- پیشگیری از عادتهای غذایی ناسالم و تشویق به تغذیه متنوع و سالم
- مدیریت بیقراری هنگام دندان درآوردن (دندانهای آسیای اولیه)
- تقویت حس استقلال و تشویق به تصمیمگیریهای ساده
- آموزش اصول ابتدایی اشتراکگذاری و همکاری با دیگران
- مدیریت رفتارهای پرخاشگرانه مثل گاز گرفتن یا زدن دیگران
- تشویق به خواندن کتاب و توسعه علاقه به داستانگویی
- تشخیص علائم تأخیر در گفتار و مشاوره با متخصص در صورت نیاز
- آموزش نامگذاری اشیاء، رنگها و حیوانات برای تقویت شناخت
- مدیریت ترسهای رایج مثل تاریکی، صداهای بلند یا جدایی از والدین
- پیشگیری از آسیبهای دهانی و دندانی در نتیجه گاز گرفتن اشیاء سخت
- تقویت هماهنگی چشم و دست از طریق بازیهای آموزشی
- تشویق به بازی در محیطهای باز برای تقویت حرکات بدنی و اعتماد به نفس
- آگاهی از علائم اولیه کمخونی یا مشکلات تغذیهای
- مدیریت عادتهای خواب و مقابله با مقاومت در برابر خوابیدن
- آموزش احساسات به کودک و کمک به شناسایی آنها (خوشحالی، ناراحتی)
- مدیریت وابستگی به اشیای خاص مثل پتو یا عروسک
- تشویق به یادگیری جملات ساده و ترکیب کلمات
- پیشگیری از تأخیر در رشد حرکتی و شناختی از طریق فعالیتهای منظم
- مدیریت واکنشهای کودک در محیطهای ناآشنا یا شلوغ
- تشویق به استفاده از ابزارهای ساده مثل مداد رنگی برای نقاشی
- آمادگی برای ورود به مهدکودک یا محیطهای گروهی
- ایجاد عادتهای بهداشتی ساده مثل مسواک زدن و تمیز نگه داشتن دستها
- مدیریت خستگی و بیحوصلگی با بازیهای متنوع و سرگرمکننده
- آموزش مفهوم زمان به صورت ابتدایی (صبح، شب، ساعت غذا)
- پیشگیری از عادتهای پرخطر مثل مکیدن انگشت یا ناخن جویدن
- تقویت اعتماد به نفس از طریق تشویق و تحسین رفتارهای مثبت
- آگاهی از علائم اولیه مشکلات بینایی یا شنوایی
- مدیریت رفتارهای چالشی مثل نافرمانی یا لجبازی
- آموزش قوانین ساده ایمنی (دور نشدن از والدین، اجتناب از دست زدن به وسایل خطرناک)
- تشویق به بازیهای گروهی برای یادگیری کار گروهی و همکاری
- مدیریت مقاومت در برابر خوردن غذاهای جدید
- تقویت توانایی حل مسئله از طریق بازیهای فکری ساده
- آموزش احترام به دیگران و نحوه تعامل محترمانه
- توجه به رشد عاطفی و کمک به کودک برای ابراز احساسات
- پیشگیری از ترسها و اضطرابهای غیرمنطقی (مثل ترس از حیوانات بیخطر)
- مدیریت بیحوصلگی ناشی از نیاز به فعالیت بیشتر
- آموزش مفهوم مالکیت و جلوگیری از رفتارهای انحصارطلبانه
- ایجاد عادتهای ساده برای رعایت بهداشت شخصی (دستمال کشیدن، شستن صورت)
- مدیریت روابط کودک با اعضای خانواده و خواهر و برادرها
- تشویق به یادگیری از طریق مشاهده و تجربه محیط اطراف
- آموزش کلمات و مفاهیم جدید برای تقویت زبان
- پیشگیری از چاقی و اضافهوزن از طریق فعالیت بدنی و تغذیه متعادل
- تقویت پیوند عاطفی با والدین از طریق زمانهای مشترک
- تشویق به بازیهای فیزیکی مثل دویدن و پریدن برای تقویت ماهیچهها
- آموزش احترام به محیط زیست (نگه داشتن گلها، مراقبت از حیوانات)
- پیشگیری از آسیبهای ناشی از سقوط، سوختگی یا بلعیدن اشیاء خطرناک
- تشویق به بازیهای تعاملی با والدین برای تقویت ارتباط عاطفی
- مدیریت رفتارهای رقابتی یا انحصارطلبانه در جمع کودکان دیگر