خطای فکری یا مغلطه؟
فرق اصلی بین خطاهای فکری و مغلطهها در این است که هر کدام به نوعی به اشتباه در استدلال یا تفکر مربوط میشود، اما از جنبههای مختلف.
- خطاهای فکری (Cognitive Biases): اینها اشتباهات سیستماتیک در فکر کردن هستند که بهطور معمول به علت تکیه بر قضاوتهای سریع و نادرست یا تأثیرات احساسی و ذهنی ایجاد میشوند. بهطور مثال، خطای تأیید (Confirmation Bias) به این معنی است که افراد تمایل دارند فقط به اطلاعاتی توجه کنند که تأییدکنندهی نظرات خودشان باشد.
- مغلطهها (Fallacies): اینها اشتباهات منطقی هستند که در ساختار استدلالها وجود دارند و میتوانند منجر به نتیجهگیریهای نادرست شوند. مغلطهها معمولاً بهطور عمدی یا بهطور ناآگاهانه برای گمراه کردن شنونده یا خواننده استفاده میشوند. بهعنوان مثال، مغلطهی «مردمپسند» (Bandwagon Fallacy) استدلال میکند که چون اکثر مردم به چیزی اعتقاد دارند، بنابراین آن چیز صحیح است.
بهطور خلاصه، خطاهای فکری به نقصهای ذاتی در تفکر فردی برمیگردند، در حالی که مغلطهها بیشتر به نقصهای منطقی در استدلالها و بحثها مربوط میشوند.