درمان بیشعوری با مهارت های زندگی!
بیشعوری به رفتارهایی اشاره دارد که در آن فرد از درک و توجه به احساسات، نیازها و حقوق دیگران غافل است و به نوعی خودخواه و بی‌احساس به نظر می‌آید. این مفهوم معمولاً به کسانی نسبت داده می‌شود که در تعاملات اجتماعی، بی‌توجه و بی‌احساس هستند و به حقوق و احساسات دیگران احترام نمی‌گذارند. از نظر روان‌شناسی، بیشعوری می‌تواند به دلیل مشکلات شخصیتی، نقص‌های تربیتی یا تجربیات منفی گذشته باشد.
مهارت‌های زندگی که سازمان بهداشت جهانی (WHO) شناسایی کرده است، برای تعاملات مثبت و سالم با دیگران ضروری هستند. عدم برخورداری از این مهارت‌ها می‌تواند به رفتارهای بی‌شعورانه منجر شود. در ادامه، برخی از این مهارت‌ها و ارتباط آنها با رفتارهای بی‌شعورانه توضیح داده شده است:
1.همدلی:
- توضیح: همدلی یعنی توانایی درک و احساس کردن تجربه‌های عاطفی دیگران، و نشان دادن توجه و درک نسبت به احساسات و نیازهای آنها.
- مثال: فردی که همدلی دارد، وقتی می‌بیند که دوستی ناراحت است، به احساسات او توجه می‌کند، به او دلداری می‌دهد و از او حمایت می‌کند. اما فردی که فاقد همدلی است، ممکن است نادیده بگیرد که دوستی در حال تجربه ناراحتی است و به رفتار بی‌احترامی یا بی‌توجهی ادامه دهد.
2. مدیریت هیجانات:
- توضیح: توانایی شناسایی، درک و کنترل هیجانات خود.
- مثال: فردی که نمی‌تواند خشم خود را کنترل کند، ممکن است به طور ناگهانی و بی‌احترامی با دیگران رفتار کند.
3. مهارت‌های ارتباطی:
- توضیح: توانایی برقراری ارتباط مؤثر و واضح با دیگران، شامل شنیدن فعال و بیان احساسات.
- مثال: فردی که به خوبی گوش نمی‌دهد و نمی‌تواند نظرات خود را به درستی بیان کند، ممکن است باعث سوءتفاهم و ناراحتی دیگران شود.
4. حل مسائل:
- توضیح: توانایی شناسایی مشکلات، تحلیل گزینه‌ها و انتخاب بهترین راه‌حل.
- مثال: فردی که نمی‌تواند مشکلات را به درستی حل کند، ممکن است تصمیمات نادرست بگیرد که به مشکلات اجتماعی و بی‌احترامی به دیگران منجر شود.
5. تفکر نقاد:
- توضیح: توانایی ارزیابی منطقی و تحلیل اطلاعات و نظرات.
- مثال: فردی که نمی‌تواند به‌طور انتقادی به موقعیت‌ها نگاه کند، ممکن است به‌طور غیرمنصفانه رفتار کند و به نظرات دیگران توجه نکند.
6. مهارت‌های اجتماعی:
- توضیح: توانایی برقراری روابط مثبت و مؤثر با دیگران.
- مثال: فردی که مهارت‌های اجتماعی ضعیفی دارد، ممکن است در تعاملات اجتماعی خود بی‌احترامی کند یا ارتباطات ضعیف داشته باشد.
7. خودآگاهی:
- توضیح: توانایی درک نقاط قوت و ضعف خود و تأثیر رفتارها بر دیگران.
- مثال: فردی که خودآگاهی ندارد، ممکن است رفتارهایی از خود نشان دهد که برای دیگران آزاردهنده باشد و نتواند به خوبی به واکنش‌های دیگران پاسخ دهد.
8. مدیریت استرس:
- توضیح: توانایی مقابله با فشارها و استرس‌های زندگی به شکلی سالم.
- مثال: فردی که نمی‌تواند استرس را مدیریت کند، ممکن است در موقعیت‌های اجتماعی به‌طور عصبی و بی‌احترامی عمل کند.
9. مهارت‌های تصمیم‌گیری:
- توضیح: توانایی انتخاب بهترین گزینه با توجه به شرایط و اطلاعات موجود.
- مثال: فردی که تصمیمات ضعیفی می‌گیرد، ممکن است به رفتارهایی منجر شود که برای دیگران ناخوشایند یا آسیب‌زا باشد.
10. حل تعارض:
- توضیح: توانایی مدیریت و حل اختلافات به روشی سازنده.
- مثال: فردی که نمی‌تواند به‌طور مؤثر تعارضات را حل کند، ممکن است به‌طور نادرست با دیگران برخورد کند و روابط را خراب کند.
11. پذیرش و انطباق:
- توضیح: توانایی پذیرش تغییرات و انطباق با شرایط جدید.
- مثال: فردی که نمی‌تواند با تغییرات سازگار شود، ممکن است به‌طور غیرمنطقی و بی‌احترامی به شرایط جدید واکنش نشان دهد.
در مجموع، نداشتن این مهارت‌ها می‌تواند به بروز رفتارهای بی‌شعورانه منجر شود، زیرا افراد ممکن است نتوانند به‌طور مؤثر با دیگران تعامل کنند و به مشکلات اجتماعی به‌طور مناسب پاسخ دهند. بهبود این مهارت‌ها می‌تواند به کاهش چنین رفتارهایی و ارتقاء تعاملات مثبت کمک کند.
